Çay saatlerinin vazgeçilmezi olan tatlılarımızdan bazıları birbiriyle karıştırılır. Şam tatlısı, Şambali, Şam baba, revani… Bu birbirine benzer isimlerin ve lezzetlerin ortak noktası hepsinin damaklarda unutulmaz bir tat bırakmasıdır. Bu içerikte bu leziz tatlıların arasındaki farkları ve benzerlikleri detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Şam Tatlısı

İsmini Şam şehrinden alan Şam tatlısı, Türk mutfağının en sevilen tatlılarından biridir. Yüzyıllardır sofralarımızı süsleyen bu tatlı basit malzemelerle yapılmasına rağmen damakta unutulmaz bir iz bırakır.

Bazı yerlerde şerbetin içine limon suyu eklenirken bazı bölgelerde ise portakal kabuğu rendesi kullanılarak tatlıya bir aroma eklenir. Şam tatlısı farklı bölgelerde farklı malzemeler ve yöntemler ile hazırlanabilse de her yerde çay saatlerinin vazgeçilmezi olmuştur. Bu geleneksel lezzet seneler içerisinde farklı tariflerle şekillense de yapısından çok fazla ödün vermemiştir.

Şam tatlısı, irmik bazlı olması ve şerbetle hazırlanması sebebiyle Şambali, Şam baba ve revani gibi tatlılarla karıştırılır. Şam tatlısı, bu içerikte değindiğimiz diğer tatlılara göre daha yoğun bir irmik tadına sahiptir. Ayrıca daha az yağlıdır ve daha sıkı bir dokuya sahiptir.

Şam Tatlısının Yapılışı

Şam tatlısının en önemli aşamalarından biri şerbetin doğru hazırlanmasıdır. Şerbeti tatlıyı pişirmeden önce hazırlamak gerekir çünkü şerbetin soğuk, tatlının ise sıcak olması gerekir.

• Tencereye şekeri ve suyu koyup kaynatın.
• Kaynamaya başladıktan sonra limon suyunu da ekleyip 5 dakika daha kaynatmaya devam edin.
• Şerbeti soğumaya bırakın.

Büyük bir karıştırma kabında tüm malzemeleri homojen bir kıvam alana kadar karıştırın.

• Unu azar azar ekleyin ve yumuşak kıvamda bir hamur elde edin.
• Hamuru yağlamış olduğunuz borcama yayın.

Tatlının fırında eşit bir şekilde pişmesi için hamurun borcamın her tarafına eşit şekilde yayılmasına dikkat edin.

• Tatlıyı fırına gitmeden önce dilimleyin.
• Her dilimin ortasına badem veya fıstık koyarak de tatlıya ekstra lezzet katın.
• Önceden ısıttığınız 180 derece fırında 30-35 dakika civarında pişirin.

Tatlı fırından çıktığında soğuyan şerbeti üzerine dökün.

• Şerbeti döktükten sonra tatlının şerbetini çekmesi için 1-2 saat dinlenmeye bırakın.
• Dinlenen tatlıyı servis edin.

Şambali

Şam tatlısı ile sık sık karıştırılan şambali, Türkiye’nin sokak lezzetlerinin vazgeçilmezlerinden biridir. Genellikle tezgâhlarda dilimlenerek satılan şambalinin de temel malzemesi irmiktir. Şambali, diğer irmik tatlılarından farklı olarak daha az kabarır. İçerisinde bulunan yoğurt tatlıya hem ayrı bir lezzet hem de yumuşak bir iç doku kazandırır.

Şambali, üzerinin daha sert ve kıtır kıtır olmasıyla Şam tatlısından ayrılır. Revani ise yumurta içerdiği için hem daha hafif hem de daha kabarıktır. Bu açıdan da şambali, revaniye göre daha yoğun bir lezzettir.

Şambali Yapımının Püf Noktaları

Şambali tatlısında genel olarak sadece karbonat kullanılır. Karbonat ve kabartma tozu birlikte de kullanılabilir. Ve ayrıca iki numara irmik kullanmak tatlıyı daha lezzetli hale getirmeye yardımcı olur.

• Yoğurt ve toz şekeri iyice karıştırın.
• İrmik, kabartma tozu ve karbonat ekleyerek karıştırın ve katı bir kıvam elde edin.
• Tepsiyi yağlayarak hamuru boşaltın.
• Ellerinizle tatlıyı düzleştirin.
• Bıçak yardımıyla tatlıyı dilimleyin ve her bir dilimin üzerine fıstık dizin.
• Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 30 dakika altı üstü iyice kızarana kadar pişirin.
• Şerbeti için toz şeker, su ve limon suyunu bir tencerede kaynayana kadar karıştırın.
• 15 dakika kadar kaynattıktan sonra ocaktan alın.
• Şerbeti fırından çıkan tatlının üzerinde gezdirin.
• Birkaç saat oda sıcaklığında dinlendirdikten sonra buzdolabına koyun.

Şam Baba

Şerbetli lezzetler arasında kendine özgü bir yer edinen Şam Baba adıyla da dikkat çeker. Şam Baba minik boyutu, yumuşak dokusu ve tatlı şerbetiyle öne çıkar.

Şam baba, şam tatlısı ve şambali gibi tatlılarla sık sık karıştırılsa da yaş maya kullanılarak hazırlanan mayalı bir hamura sahip olmasıyla diğerlerinden ayrılır. Maya kullanıldığı için bu lezzetli tatlı daha hafif ve kabarık bir dokuya sahip olur. Şerbetlenen tatlının üstü genellikle krem şanti ya da kaymak gibi malzemelerle süslenir. Bunun yanı sıra süsleme dondurma ile ya da çeşitli meyvelerle de yapılabilir. Şam tatlısı ve şambalinin genellikle büyük tepside pişirilmesi, Şam babanın ise küçük kek kalıplarında pişirilmesi aralarındaki bir diğer farklılıktır.

Şam Baba Tatlısı Nasıl Yapılır?

• Karıştırma kabının içerisinde maya, şeker ve suyu bir çırpma teli çırpın.
• Yumurtaları ayrı bir kapta güzelce çırptıktan sonra karıştırma kabına ilave edin.
• Önce tereyağını, ardından da unu ekleyin.
• Hamuru hazırladıktan sonra üzerini kapatıp 45 dakika kadar bekletin.
• Önceden ısıtılmış 170 derece fırında 30 dakika civarı pişirin.
• Fırından çıkan tatlıların iyice soğuyup sertleşmesini bekleyin.
• Tatlı soğurken diğer yanda bir sos tenceresinde şerbetinizi hazırlayın.
• Sertleşen tatlılarınızı şerbetin içerisine bırakın ve şerbeti iyice çektiklerinden emin olun.
• Şerbetini çeken tatlıları sunum tabağına alın.
• Üzerlerini kaymak, krem şanti, dondurma ve meyveler ile damak zevkinize göre süsleyin.

Şam Baba Tatlısının Püf Noktaları

• Tatlının üzerine süsleme yaparken krem şantiyi dökmeden önce soğuduğundan emin olmalısınız. Aksi takdirde sıcaktan etkilenen krem şanti akacaktır.
• Kek kalıplarına hamur dökmeden önce yağlayın.

Revani

Türk mutfağının zengin tatlı kültüründe yer alan revani, Türkiye’nin dört bir yanında farklı tariflerle karşımıza çıksa da her yerde benzer bir lezzet sunar. Diğerlerinde de olduğu gibi revaninin de ana bileşeni irmiktir.

Revani Nasıl Yapılır?

• Tencereye şekeri ve suyu alarak kaynattıktan sonra limon suyunu ekleyip 5 dakika daha kaynatın.
• Derin bir kaba malzemeleri ekleyerek ele yapışmayan bir hamur elde edin.
• Bir borcama hamuru yaydıktan sonra Önceden ısıtılmış 180 derece fırında üzeri kızarana kadar pişirin.
• Fırından çıkardığınız tatlının ilk sıcağı çıkınca şerbeti üzerinde gezdirin.

Revani Yapımının Püf Noktaları

• Yumurta ve şekeri iyice köpürene kadar çırpın.
• Gereğinden fazla pişirilen revani kuru olacağından pişirme süresine dikkat edilmelidir.
• Şerbet ne çok sulu ve ne de çok yoğun olmalıdır.
• Revaninin istenen lezzete ulaşabilmesi için kullanılan malzemeler mutlaka oda sıcaklığında olmalıdır.
• Revaninin daha çok kabarmasını istiyorsanız yoğurdun sulu tarafından ilave edebilirsiniz.
• Tatlıya farklı bir aroma vermek isterseniz içerisine limon veya portakal kabuğu da ekleyebilirsiniz.
• Tatlı fırındayken son dakikalara kadar kapağını açmayın.
• Şerbeti hazırladıktan sonra 20 dakika kadar soğumaya bırakın.
• Şerbeti dökerken kekinizin ilk sıcaklığının çıkmış olması gerekir.
• Tatlınızın hamur olmaması için şerbeti yavaş yavaş dökün.
• Revani yaparken fırın mutlaka önceden ısıtılmış olmalıdır. Aksi takdirde tatlı istediğiniz oranda kabarmayacaktır.
• Tatlınızın yanmaması için fırın kabınızın her yerini eşit oranda yağlayın.
• Tatlınızın lezzetine lezzet katmak için üzerini Hindistan cevizi, Antep fıstığı veya kaymak ile süsleyin.
• Şerbetini çeken tatlı sunuma hazır hale gelse de bir gece buzdolabında bekletmeniz daha iyi olacaktır.